Enerji sektöründe Nafta

Rafinerilerde ham petrolden üretilen yakıtların kalitesi yakıtların  yanma değerlerini belirler. Bu nedenle yakıtın değişik şartlar altında  elde edilen ısıl performans değerleri depolama ve nakliye standartları,  rafineri şirketleri, hükümetler veya ilgili kurumlarca ortak bir  kalite değeri saptayarak belirlenir.

Enerji sektöründe kullanılan yakıtın kalitesi, türbin imalatçıları  tarafından tavsiye edilen yakıta en yakın olanıdır.

"Nafta"

Nafta rafinerilerde hampetrol rafinasyonunda üretilen ara bir üründür.  Rafineride üretilen naftanın büyük bir bölümü yine rafineride  akaryakıt üretiminde, veya rafinerinin yanında bulunan petrokimya  tesislerinde hammadde olarak kullanılır.

Nafta temel olarak karbon sayısı 5 ile 9 olan saf hidrokarbondur. Başlangıç  kaynama noktası 27°C - 28°C civarında olup, son kaynama noktası 180°C  dolayındadır. Yoğunluğu 0.66 kg/lt ila 0.74 kg/lt arasında değişir.  Görünüş ve kokusu itibariyle benzine çok benzer. Bu nedenle parlama  noktası düşüktür ve "A Sınıfı" ürün olarak sınıflandırılır.  Bu gruptaki ürünlerin çok dikkatli bir şekilde depolanması ve  nakliyesi gereklidir.

Gemi ile gelen nafta, sahil tanklarına alındıktan sonra; nafta içinde  bulunan suyun büyük kısmı ürünün dinlendirilmesinden sonra tankın  drenajı ile (yoğunluk farkından dolayı) deşarj etmek suretiyle  normal olarak dışarı atılır. Bütün bunlara rağmen nafta içinde  su kalabilir ama kalan su miktarı, zarar vermeyecek seviyeye  indirilebilir. BP, bu tür uygulamalarda nafta tanklarında bulunan ürünün  her metre yüksekliği için 1 saat dinlenmesi zorunluluğunu genel  kaide olarak kabul etmiştir.

Alkali metaller nafta ile herhangi bir metal bileşiği meydana  getirmez. Ancak, bu metaller çözülmüş halde su fazında bulunur. Su  miktarının azaltılması naftada bulunan alkali metallerin varlığının  da azalmasına neden olur.

Nafta'da BP kalitesi

BP, yakıt kalitesinin türbin imalatçılarının istediği  standartlarda tutmak için tesislerinde bir dizi önlemler almıştır.  Bunlar yakıtın müşteriye BP'nin garanti ettiği ürün kalitesinde  ulaşması için gerekli önlemlerdir. Müşteri, yakıt türbine  girmeden önce, kalitesini kaybetmemesi için gerekli yükleme ve  depolama talimatlarını çok iyi bir şekilde uygulamak zorundadır. Bu  önlemlerden bazıları aşağıda açıklanmıştır;

BP'nin Nafta Deniz Nakliyesi Konusunda Uyguladığı Kurallar:

• Nafta nakliyesi yapacak gemi, BP Standartlarına      uygun olmalıdır.

• Nafta nakliyesine uygun olmayan tankerler kullanılmaz.

• Tahliye terminallerinde gemi tamamen boşaltılır,

• Boşalan gemi tankları önceki taşıdığı      kargoyu boşalttıktan sonra tatlı su ile yıkanır ve nafta yüklemesi      yapılabilmesi için tankta hiç su bırakımaz.
  
  BP Nafta tahliyesinde ve depolanmasında uyguladığı kurallar:
  
  

• Nafta' nın tahliyesi ve depolanması için ayrı      boru hatları kullanılır.

• Nafta depolanması için yüzer tavanlı tanklar      kullanılmalır.

• Her nafta tankı müstakil olarak dinlendirilir ve      alttan su tahliyesi yapılır.

• Türbinde yakıt olarak kullanılacak Nafta'nın      kalitesi için suyun atılması çok önemlidir. Bu nedenle tanker yükleme      hattında nafta içinde serbest-eser halde bulunan suyu yok etmek için      filtreler bulunur.
  
  Nafta sevkiyatında BP güvencesi
  
  

• Naftanın diğer akaryakıtlar ile karışıp      kirlenmemesi için nafta tankerleri sadece nafta tahliyesi yaparlar.

• Nafta tankerleri alttan dolum ve alttan boşaltım      yaparlar. BP'nin sahip olduğu tesislerde üstten dolum yapılmaz.

• Tankerlerin gözleri ayrı ayrı mühürlenir.

• Mühürler ile oynandığı takdirde tanker boşaltma      yapmaz.

• Tanker şoförleri nafta taşıması konusunda eğitim      almışlardır.

• Tankerler, teknolojik olarak BP'nin yıllardır bu      amaçla geliştirmiş olduğu ihtiyaca cevap verebilecek niteliklere      sahiptir.
  
  BP naftasının özellikleri ASTM 0-GT şartnamesine uygundur. Bu şartnamede      su miktarı maksimum 500 ppm olup aynı zamanda "su gibi      renksiz ve berrak" tır. Bu husus naftanın temiz ve tortu içermediğinin      göstergesidir. Endüstride her gemiyi kontrol etmek ve her tanktan      örnek alıp analiz etmek bazı zorlukları da beraberinde      getirmektedir. Alkali metal analizleri yapabilecek çok sayıda      laboratuvar bulunmadığı için (Avrupa'da bile sayılı bir iki      tane) metal testleri çoğu kez yapılmamaktadır. Ancak, su yalnız      başına söz konusu kirlenmenin kaynağı olduğuna göre, BP      olarak asıl hedefimiz naftada bulunabilecek suyu asgari düzeye      indirmektir.
  
  Minimum yoğunluk ve minimum viskozite değerleri naftanın çok ağır      bir yakıt olmadığını ve türbin yakıt sistemlerinde kolay      yanabildiğini gösterir. Naftanın minimum kalorifik değeri ise      fizibilite çalışmalarında yardımcı olması için "Ürün      Spesifikasyon Tablosu"nda gösterilmiştir. Bu değer aynı      zamanda naftanın ısı değerini göstermesi açısından önemlidir.      Nafta içinde bulunması kati surette arzu edilmeyen kurşun (Pb),      vanadyum (V) ise korozyona sebebiyet verdiği için, türbin ömrünün      azalmasına ve bakım masraflarının artmasına neden olur. Bu      nedenle naftanın benzin taşıması yapan tankerlerle taşınması      çok tehlikelidir.